Κέντρο Φυσικοθεραπείας
& Κινητικής Αποκατάστασης
Η νόσος του Parkinson είναι μία συχνή νευρολογική πάθηση που σχετίζεται με προβλήματα βάδισης, ισσοροπίας, δυσκολίες στην έναρξη της βάδισης, τρόμο ηρεμίας και άλλα. Συνήθως τα προβλήματα ισορροπίας, στάσης του σώματος και βάδισης αποτελούν τις κύριες αιτίες πρόκλησης λειτουργικών προβλημάτων στην καθημερινότητα του ατόμου.
H νόσος του Parkinson, σχετίζεται κύρια με τη δυσλειτουργία μία περιοχής του εγκεφάλου, που σχηματίζεται από τα Βασικά Γάγγλια. Μετά τη διάγνωση της νόσου, ειδικοί ιατροί παρέχουν φαρμακολογικές θεραπείες για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Παράλληλα, η τεχνολογική εξέλιξη παρέχει σταδιακά νέα επεμβατικά και μη επεμβατικά μέσα για τον έλεγχο της νόσου.
Οι κλινικές μελέτες σήμερα, καταδεικνύουν τη φυσικοθεραπεία ως κύριο παράγοντα διαχείρισης της νόσου Parkinson τεκμηριώνοντας θετικά αποτελέσματα στα προβλήματα ισορροπίας και βάδισης. Οι έρευνες αυτές αποσαφηνίζουν και τους παράγοντες που ενισχύουν την αποτελεσματικότητα ενός προγράμματος θεραπείας.
Κατά αυτόν τον τρόπο, διαφαίνεται πως η θεραπεία θα πρέπει να στοχεύει στη βελτίωση δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής, όπως η βάδιση, το σήκωμα από μία καρέκλα, η σίτιση, η ένδυση, ακόμα και οι μετακινήσεις στο κρεββάτι.
Η ανάλυση κάθε δραστηριότητας μπορεί να επιτρέψει την επικέντρωση της θεραπείας στους πιο σημαντικούς παράγοντες προς εξομάλυνση. Ενδεικτικοί παράγοντες αφορούν την στάση του κορμού και των άκρων, την πιθανή δυσκαμψία τμημάτων του σώματος, τον ελλειμματικό συντονισμό μεταξύ διαφορετικών μελών, καθώς και την χρήση ανεπαρκών στρατηγικών κίνησης. Έτσι, η αυξανόμενα κυφωτική στάση επηρεάζει σημαντικά την εκτέλεση δραστηριοτήτων, όπως η βάδιση και η ορθοστάτηση, καθώς και τα προβλήματα ισορροπίας. Η δυσκαμψία τμημάτων του σώματος μπορεί να αυξάνεται σταδιακά, λόγω μειωμένης σωματικής δραστηριότητας, προβλημάτων μυϊκού τόνου, καθώς και μετά από τραυματισμούς λόγω πτώσεων. Ο ελλιπής συντονισμός μεταξύ μελών του σώματος αποτελεί συχνά ένα από τα πρώτα συμπτώματα κατά τη βάδιση. Παράλληλα, η επιλογή κινητικών στρατηγικών μέσα σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον μπορεί να μην είναι η βέλτιστη, δεδομένων των κινητικών δυσχερειών.
Η θεραπευτική παρέμβαση στοχεύει στην ομαλοποίηση των κινητικών συμπτωμάτων, στο βαθμό του εφικτού και πάντα σε συνάρτηση με την ιατρική παρέμβαση. Παράλληλα, ο θεραπευτής μπορεί να διδάξει στρατηγικές κίνησης, οι οποίες μπορούν να βελτιστοποιήσουν άμεσα τις λειτουργικές ικανότητες του ασθενή, καθώς και την ασφάλεια μετακίνησης. Σε αυτό το κομμάτι είναι σημαντική η οποιαδήποτε, συναφής με το θεραπευτικό στόχο, διευθέτηση του οικιακού και εργασιακού περιβάλλοντος, καθώς και η εκπαίδευση του πάσχοντα και των οικείων του για την κατάλληλη προσαρμογή σε αυτό. Η εργοθεραπευτική παρέμβαση είναι επίσης αποτελεσματική και αναγκαία σε αυτό τον τομέα.
Οι διεθνείς μελέτες καταδεικνύουν ως επιπρόσθετους ενισχυτικούς παράγοντες την ειδικότητα του προγράμματος, καθώς και την συνέπεια μέσα στο χρόνο. Συγκεκριμένα έχει φανεί πως τα θεραπευτικά οφέλη δεν φαίνεται να διατηρούνται ακέραια για μεγάλο χρονικό διάστημα, μετά το πέρας μίας ομάδας θεραπευτικών συνεδριών. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί, πως η συχνή επανάληψη θεραπευτικά τροποποιημένων καθημερινών δραστηριοτήτων φαίνεται πως έχει σημαντικότερα οφέλη, από ένα ολιγόλεπτης διάρκειας πρόγραμμα υψηλών σωματικών απαιτήσεων. Η πιθανή αιτία αφορά το αθροιστικό αποτέλεσμα που προκύπτει μέσα από την επανάληψη σχετικά εύκολων δραστηριοτήτων, οι οποίες εκπληρώνονται καθημερινά ως μέρος της διαβίωσης.
Παράλληλα, η αεροβική άσκηση και η ενδυνάμωση με αντιστάσεις μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά στην βάδιση και στην ισορροπία, εφόσον πραγματοποιούνται συστηματικά και τακτικά. Επίσης, νεότερα δεδομένα συσχετίζουν την άσκηση με οφέλη «νευροπροστασίας» όσον αφορά την προοδευτικότητα της πάθησης. Με άλλα λόγια, η άσκηση συμβάλει στην καλύτερη διαχείριση των προβλημάτων του νευρικού συστήματος.
Παρόλα αυτά, οι μελέτες δείχνουν πως τα άτομα είναι συχνά διατακτικά ως προς την ένταξη τους σε ένα πρόγραμμα άσκησης, ειδικά όταν η κινητικότητα είναι σοβαρά επιβαρυμένη. Το φαινόμενο καταδεικνύει προβλήματα εμπιστοσύνης, συνήθειας σε μειωμένη κινητικότητα, καθώς και φόβου για την σωματική ακεραιότητα. Κατά αυτό τον τρόπο γίνεται σαφές, πως η άσκηση θα πρέπει να συστήνεται εξατομικευμένα, ενώ οι ειδικοί θεραπευτές θα πρέπει να δρουν υποστηρικτικά, διασφαλίζοντας την ομαλή προοδευτικότητα και την ασφάλεια. Τέλος, προκαταρκτικά δεδομένα προσδίδουν οφέλη μέσω τη συμμετοχής σε χορό και πολεμικές τέχνες.
Το βασικό μήνυμα που προκύπτει σε κάθε περίπτωση, είναι πως η κίνηση αποτελεί βασικό θεραπευτικό πυλώνα της μακροχρόνιας διαχείρισης ατόμων που πάσχουν από τη νόσο του Parkinson. Τα σύγχρονα δεδομένα συνηγορούν πως μία «καθιστική» νοοτροπία αποτελεί βασική αιτία μεγέθυνσης προβλημάτων και επιπλοκών στον πάσχοντα, οπότε η ενημέρωση, καθώς και η στοχευμένη παρότρυνση για κίνηση αποτελούν πρωταρχικό στόχο.
